Wakacje kredytowe w obliczu pandemii

W dobie coronawirusa nagle okazało się, że wiele firm nie dysponuje odpowiednią poduszką finansową, by przetrwać ciężkie czasy. Nieoczekiwane wcześniej zamrożenie gospodarki związane z COVID-19 spowodowało brak płynności finansowej u wielu firm. W okresie spowolnienia gospodarczego firmy nie zarabiały a zobowiązania trzeba było spłacać. W odpowiedzi na to rząd wprowadził trzymiesięczne wakacje kredytowe. Jakie wnioski powinny wyciągnąć z tego firmy na przyszłość? Jak się zadłużać, by przetrwać kolejną ewentualną pandemię?

Czym są wakacje kredytowe?

Wakacje kredytowe polegają na odroczeniu spłat rat kredytu/pożyczki (kapitału i odsetek) na czas nie przekraczający 6 miesięcy.

Rządowe zawieszenie spłat kredytu w związku z coronawirusem

Z powodu coronawirusa rząd wprowadził doraźny instrument dla przedsiębiorców, których płynność w obliczu pandemii została zagrożona. Są to trzymiesięczne wakacje kredytowe. Rozwiązanie reguluje ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID–19 (tzw. tarcza antykryzysowa 3.0). Dzięki tym przepisom przedsiębiorca może zawiesić spłatę rat kredytu w banku nie ponosząc żadnych dodatkowych opłat z tego tytułu. Trzeba jednak pamiętać, że płatności rat kredytu nie są anulowane, a jedynie przesunięte w czasie i ostatecznie przedsiębiorca będzie musiał je spłacić. O czasie zawieszenia spłat decyduje przedsiębiorca, przy czym nie może być ono dłuższe niż 3 miesiące. Wystarczy dostarczyć kredytodawcy stosowny wniosek. W ciągu 14 dni od doręczenia wniosku kredytodawca musi potwierdzić, że go otrzymał oraz poinformować przedsiębiorcę o wysokości opłat z tytułu umów ubezpieczenia związanych z kredytem. Okres spłaty całego kredytu wydłuży się o czas jednomiesięcznych, dwumiesięcznych lub trzymiesięcznych „wakacji”, podczas których nie będą naliczane odsetki ani inne opłaty poza ubezpieczeniem. Z rozwiązania tego mogą skorzystać firmy, które zawarły umowę o kredyt przed 13 marca 2020 r. oraz gdy zakończenie okresu kredytowania przypada po upływie sześciu miesięcy od tej daty. W przypadku, gdy przedsiębiorca ma kilka kredytów tego samego rodzaju w danym banku, to będzie mógł zawiesić spłatę rat tylko w stosunku do jednego z nich.

Czym różnią się wakacje kredytowe od karencji w spłacie kredytu?

Główna różnica pomiędzy wakacjami kredytowymi a odroczeniem spłaty rat polega na tym, że te pierwsze dotyczą odroczenia spłaty rat o całkowitej wartości, czyli części kapitałowej oraz odsetkowej. Karencja natomiast odracza spłatę wyłącznie części kapitałowej. W takim przypadku kredytobiorca nadal zobowiązany jest do płacenia odsetek. O ile wakacje kredytowe trwają krótko, to karencja może być zastosowana przez dłuższy okres czasu.

Czy wszystkie banki oferują te same wakacje kredytowe?

Warunki udzielania wakacji kredytowych są różne i zależą od wewnętrznej polityki banków. Kredytobiorca przez cały okres trwania umowy kredytowej może skorzystać z wakacji kredytowych przeważnie tylko jeden raz. Zazwyczaj okres wakacji kredytowych wynosi 3 miesiące. Zdarza się jednak, że trwają one i pół roku. Zawieszeniu ulega spłata kapitału.  Warunki spłaty odsetek są w tym przypadku indywidualnie uregulowane w danym banku.

Kiedy firma powinna pomyśleć o wakacjach kredytowych?

W przypadku oczekiwanych problemów finansowych, m.in. spowodowanych pandemią przedsiębiorca może skorzystać z czasowego zawieszenia płatności rat swojego kredytu lub pożyczki. Wakacje kredytowe mogą odciążyć przedsiębiorcę poprzez wykreślenie jego rat z listy zobowiązań w tym okresie.

Czy wakacje kredytowe podwyższają koszty finansowania?

Może się tak zdarzyć. Po okresie zawieszenia raty przedsiębiorcy mogą być wyższe a łączne koszty finansowania mogą wzrosnąć. Dlatego taką decyzję trzeba dobrze przemyśleć.

Jak wystąpić o wakacje kredytowe?

Banki w większości przypadków posiadają własne wnioski o wakacje kredytowe. Można je złożyć poprzez bankowość elektroniczną. Przedsiębiorca logując się na swoje konto w banku wypełnia odpowiednią dyspozycję zawieszenia spłaty kredytu lub pożyczki.

Jeżeli jednak bank takim wnioskiem nie dysponuje, to firma może sama go napisać i złożyć w banku. Wniosek o wakacje kredytowe powinien zawierać:

• dane wnioskodawcy wraz z danymi do kontaktu,
• czas, w jakim kredytobiorca zamierza skorzystać z wakacji kredytowych,
• uzasadnienie prośby o uruchomienie wakacji kredytowych,
• podpis kredytobiorcy.

O czym należy pamiętać, zaciągając kredyt?

Przed zaciągnięciem kredytu lub wzięciem pożyczki przedsiębiorca powinien przeanalizować, czy będzie w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązanie wraz z należnymi odsetkami. Dlatego też, powinien on pamiętać, że:

• ważne są wszystkie koszty kredytu (stopa rzeczywista) a nie tylko kwota nominalna, czyli kwota netto + prowizja banku;
• jego sytuacja materialna nie zawsze może być tak dobra jak dziś, bo np. może pojawić się kolejna pandemia, przedsiębiorca nie będzie mógł prowadzić działalności a mimo to zobowiązania trzeba będzie musiał spłacać;
• musi być gotowy na spłatę całego kredytu wraz z odsetkami, a więc powinien mieć własne oszczędności, które to umożliwią.

Do tego przed podpisaniem umowy kredytu lub pożyczki przedsiębiorca powinien upewnić się, że umowa nie rodzi żadnych wątpliwości co do jej zapisów, w szczególności co do:

• zapisów określających całkowitą kwotę do spłaty,
• rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO),
• dodatkowych opłat i ubezpieczeń,
• ustanowionych zabezpieczeń
• warunków odroczenia spłat zobowiązania.

Więcej artykułów poradnikowych dla samozatrudnionych oraz małych i średnich przedsiębiorców związanych z prowadzeniem biznesu podczas pandemii COVID-19 publikujemy na Blogu Biura Rachunkowego AFK Centrum Obsługi Biznesu z Wrocławia – tutaj.